Beantwoord door: Ad de Jongh
Ik heb een zwakbegaafde vrouw in
behandeling met de diagnose schizotypische
persoonlijkheidsstoornis.
Het trauma waarvoor ik EMDR-behandeling
aanbied, is een bedreiging
met een mes door een vroegere
huisgenoot. We hebben nu vier sessies
gehad en er zijn alle tekenen dat
het goed gaat. Ze wordt moe tijdens
de EMDR, of krijgt een ontspannen
gevoel. Het naarste stukje van het
plaatje is gewisseld en inmiddels zegt
ze het zat te zijn, ‘omdat het saai
wordt…’
Alleen de SUD daalt niet. Die schommelt
de hele tijd tussen 10 en 9. Ze
geeft ook vaak cijfers als 9 ½ of 9 ¾.
Ik heb het idee dat ze de SUD-waardes
gewoon niet begrijpt. Ik heb het
verschil tussen ‘toen’ en ‘nu’ al meerdere
keren uitgelegd, maar ik denk
dat dit haar cognitieve niveau gewoon
te boven gaat. Ik heb nog niet
met haar besproken of de SUD wel 0
MAG worden, omdat ik niet weet of
ze dat wel zal snappen. Mijn vraag is
nu: hoe lang moet ik nog doorgaan?
De spanning lijkt absoluut te dalen of
is misschien zelfs al helemaal weg,
maar ik denk niet dat zij ooit SUD 0
gaat zeggen (terwijl hij dat wel is). Ik
heb haar nu gevraagd bij te houden
of ze nog nachtmerries van de gebeurtenis
heeft. Wel rapporteert ze
nog angst op momenten dat ze die
huisgenoot weer tegen het lijf loopt,
maar misschien kan ik dat laatste beter
behandelen met exposure in vivo?
Samen een gesprek met die huisgenoot
aangaan zodat ze merkt dat ze
niet opnieuw aangevallen wordt…?
Heb jij advies voor mij?
Antwoord
Inderdaad, waarschijnlijk is het onbegrip
ten aanzien van wat ze toen
naar vond, en dus ook als objectief
naar beschouwt (in plaats van de
spanning van het plaatje). In ‘Vraagbaak
EMDR’ worden daarvoor verschillende
strategieën besproken.
Het allerbelangrijkste is natuurlijk
dat ze snapt dat het gaat om een
herinnering en niet om hoe naar het
toen was, of hoe naar zoiets, objectief
gezien, nu eenmaal is.
Ik zou inderdaad dat laatste doen.
Maar eerst een flashforward en dan
een future template. Daarna pas dat
gesprek. Dat wordt dan een veel
opener gesprek waarbij geen ellende
meer wordt geactiveerd. Snap je
wat ik bedoel? Ook hoe je zo’n flashforward
doet in zo’n geval?
Reactie (6 maanden later)
Slecht nieuws: ik heb de EMDR-therapie
met deze patiënt niet af kunnen
maken. Nadat wij over deze casus
hadden gemaild, had ik bedacht
om minder op haar SUD-scores te
gaan letten en meer op de klachten
te gaan sturen. Dus: zijn de klachten
(o.a. de nachtmerries) al voldoende
afgenomen? Ik had tot op dat moment
nog geen PTSS-klachtenschaal
bij haar afgenomen, omdat ik dacht
dat dit heel belastend voor haar zou
zijn, en er dan per sessie maar weinig
energie en tijd over zou blijven
voor de daadwerkelijke EMDR. Nou,
dat was goed bedacht, want toen ik
na onze mailwisseling besloot om dit
toch eenmaal te doen, waren we daar
inderdaad de hele sessie mee bezig.
De daaropvolgende afspraak zei de
patiënt af, omdat ze de vorige sessie
ontzettend zwaar had gevonden en
daarvan nog steeds van slag was. Ze
wilde een therapiepauze van een aantal
maanden. Ook vanwege een aantal
andere stressfactoren die op dat
moment speelden. Na 4-5 maanden
besloot zij echter dat ze niet meer
verder wilde met de EMDR-therapie
en helemaal uitgeschreven wilde
worden bij het FACT-team. Oftewel, ik
heb niet meer verder met haar kunnen
‘EMDR-en’. Erg jammer, want ik
had graag gezien waar we nog hadden
kunnen komen. Achteraf gezien
had ik de PTSS-klachtenschaal niet af
moeten nemen, maar gewoon door
moeten gaan met haar nachtmerries
laten turven en over moeten stappen
op de flashforward-strategie. Maar ik
vind het ook belangrijk dat ze zelf de
regie heeft over haar eigen behandeling
en dus heb ik haar keuze te accepteren