‘Het Scheppingsverhaal van EMDR’
Voordracht Joany Spierings over EMDR in Nederland
Bij de overgang van Netwerk naar Vereniging op 10 December 2003 in De Amershof in Amersfoort hield Joany Spierings een inleiding over de geschiedenis van EMDR en haar Vereniging. Precies tien jaar later, op hooguit 200 meter afstand van die Plek, in de Eenhoorn, vertelde ze haar ‘Scheppingsverhaal van EMDR’ opnieuw.
“Het eerste deel van het verhaal speelt zich af aan de andere kant van de oceaan. Veel mensen willen nu weleens de echte ontstaansgeschiedenis van EMDR horen; hoe is het nu echt gegaan? Want laten we nu eerlijk zijn, dat parkverhaal is wel erg onwaarschijnlijk; welke vrouw gaat nu in een park met haar ogen lopen zwaaien? Dat doe je toch niet? En al helemaal niet om van trauma’s àf te komen. Zo kan het nooit gebeurd zijn, het is een cover-up van het echte verhaal. Wij insiders spreken dan ook liever van het Scheppingsverhaal, en het gaat zo:
In den beginne was er Francine Shapiro, en het traumaland was woest en leeg en er was veel lijden. Toen schiep zij het Beeld. En zij zag dat het goed was. Maar toen ontbrak nog het Woord, en het Woord was de Negatieve Cognitie. En als Licht in de duisternis de Positieve Cognitie. Maar ja, daar geloofde natuurlijk geen hond in, en zo ontstond de VOC. Dat riep natuurlijk meteen veel Emoties op, dat begrijpt u wel. Maar hoeveel dan precies? Van 0 tot 10?
En nu we toch het echte verhaal vertellen, ook maar meteen dit: veel mensen denken vandaag de dag nog dat trauma tussen de oren zit. Nou, mooi niet. Het zit in je lijf. En zo schiep Francine het Protocol, en zij zag dat het goed was.
Het verhaal verplaatst zich nu naar Nederland.
Fase I: De Pioniersfase
Aan de andere kant van de aardbol was EMDR geboren. En in Nederland lezen twee onbekende jongens een artikel en de vonk slaat over. Erik ten Broeke denkt: wat zij kan, kan ik ook en waarschijnlijk zelfs beter, en hij begint te doe-het-zelven. Erik ten voeten uit.
Ad de Jongh pakt het anders aan: hij reist af naar Stanford University, laat zich trainen en weet het daarna beter. Ad ten voeten uit.Verschil in aanpak hou je altijd. En deze Ad de Jongh en Erik ten Broeke vinden elkaar. Het is het begin van een vriendschap en samenwerking die legendarisch zal worden. Je hebt Koot en Bie, je hebt Arendsoog en Witte Veder, je hebt Wipneus en Pim, en je hebt Ad en Erik.
Deze fase zou ik de Pioniersfase willen noemen. Ze mailen elkaar in die tijd enkele malen per dag, ze bellen elkaar voortdurend met hun allernieuwste mobieltje, en ze hebben het samen voor elkaar gekregen om EMDR in Nederland van de grond te krijgen. Chapeau!
Fase II: De Researchfase
Terwijl Ad en Erik de eerste verbijsterende successen behalen met EMDR, trekken donkere wolken samen boven hun hoofd. Want succes roept tegenkrachten op, en de tegenkrachten laten niet lang op zich wachten. Merkelbach en trawanten beramen aanval na aanval; de helden Ad en Erik dienen hen vaardig van repliek; therapeutisch Nederland kijkt ademloos toe. Een Vete die vele jaren zal duren, waarbij de roep om research steeds luider weerklinkt. De jonge EMDR-beweging ligt zwaar onder vuur, en alleen data kunnen de overwinning brengen.
Fase III: De Voortplantingsfase
Francine Shapiro komt aanvankelijk nog in eigen persoon naar Nederland, naar Krasnapolsky. Voor minder deden we het niet. De eerste generatie EMDR-therapeuten in Nederland. The chosen few.
Het EMDR-Netwerk wordt opgericht. We leven voorjaar 1994, een klein groepje mensen komt bij elkaar in het zaaltje van de Vereniging voor Hypnotherapie in Utrecht. Nu zou je er nog niet dood gevonden willen worden, maar toen was het heel wat. De allereerste supervisoren worden opgeleid, toen nog ‘facilitators’ geheten, maar u mag ook Apostelen zeggen.
Fase IV: De boodschap verspreidt zich
Het Netwerk groeit in de jaren die hierop volgen. Ikzelf heb de eer om gevraagd te worden voor een van de eerste presentaties: een presentatie over mislukte EMDR-behandelingen. Ad en Erik konden daar niet over meepraten, maar ik werd toen kennelijk al gezien als expert op dit gebied. Het Netwerk verhuist naar de Amershof, waar we de eerstvolgende jaren onze thuisbasis zullen hebben.
Fase V: De boodschap krijgt poot aan de grond
In de eerste jaren wordt EMDR verdacht gemaakt, belachelijk gemaakt, vals beschuldigd, voor de leeuwen gegooid, noem het maar op. Zo gaat dat met Apostelen. Maar we blijven erin geloven, en onze jongens Ad en Erik weten slag na slag te pareren. De publieke opinie keert, en meer en meer collega’s bekeren zich. We dópen wat af! De supervisie, zeg maar de biecht, wordt verplicht gesteld.
Zo Gij uw supervisieformulier niet laat aftekenen, zult ge het Rijk der Vervolgcursus niet binnengaan! En laat de kinderen tot mij komen, met eigen trainingen. Carlijn de Roos en Renée Beer schrijven de EMDR-kinderbijbel.
Fase VI: De Hamerfase
Ad en Erik ontwikkelen zich tot de ongekroonde koningen van EMDR in Nederland, maar eenmaal per jaar komt er nog een afgezant van Francine om het werk te doen, waar Ad en Erik vervolgens weer de klauwen aan vol hebben om de fouten eruit te halen die hij erin brengt. Het Nederlandse Protocol ondergaat de ene na de andere verbetering, de domeinen worden geboren, het Beeld viert hoogtij. Ad en Erik timmeren niet alleen aan de weg, ze hameren ook. Ze hameren op het beeldje, op de cognities. Jezus wat hameren die mannen op de cognities. Ze brengen zelfs hun eigen versie van de Tien Geboden uit!!
Fase VII: De Overwinningsfase
Dan gaan de ontwikkelingen heel snel. De eerste CD met klikjes komt uit. Het is meteen een hit. Geen Amerikanen meer, het is nu allemaal Nederlandstalig wat er klinkt. Het boek. Als warme broodjes over de toonbank, mevrouwtje. De Ernst Sillemhoeve barst alweer bijna uit zijn voegen en de opmars gaat door.
Hoe moet dit verder gaan?”