Utrechtse onderzoekers toonden in een experiment
met studenten aan dat oogbewegingen bij terugdenken
aan nare herinneringen 24 uur later nog
steeds tot verminderde levendigheid en naarheid
van die herinneringen leidden.
Uit experimenteel onderzoek weten we dat oogbewegingen
bij het ophalen van nare herinneringen direct na het
experiment, een afname van levendigheid en naarheid
van die herinneringen tot gevolg hebben. Onduidelijk is
of oogbewegingen tot daadwerkelijke veranderingen in
het geheugen leiden en hoe lang oogbewegingen moeten
worden gemaakt voor een blijvend effect. Onderzoeksbevindingen
over het langetermijneffect van oogbewegingen
op levendigheid en naarheid zijn schaars en
inconsistent.
In dit experiment kregen 73 studenten de opdracht om
twee autobiografische herinneringen op te halen, één
met oogbewegingen (‘recall with Eye Movements (EM)’)
en één zonder oogbewegingen (‘recall only (RO)’). De
ene helft van de proefpersonen moest de herinneringen
ophalen gedurende vier keer 24 seconden (‘kort’) en de
andere helft gedurende acht keer 24 seconden (‘lang’).
De studenten scoorden hun herinneringen op levendigheid
en emotionaliteit vooraf, direct na het experiment
en 24 uur nadien. Zowel in de korte als in de lange groep
ging EM, maar niet RO, direct na het experiment samen
met een afname van levendigheid. De naarheid was niet
veranderd. 24 uur later waren de herinneringen met EM,
maar niet met RO, uitsluitend in de lange groep minder
levendig én minder naar. In de korte groep werd na 24
uur geen effect gevonden van oogbewegingen.
Het experiment doet vermoeden dat de oogbewegingen
tijdens EMDR hun effectiviteit (deels) ontlenen aan het
feit dat ze de levendigheid en naarheid van de opgehaalde
herinnering langdurig veranderen, mits ze voldoende
lang worden toegepast. Bij behandelsessies van een uur,
zoals gangbaar in de klinische praktijk, zal dit geen probleem
zijn.
Leer, A., Engelhard, I.M., van den Hout, M.A. (2014). How eye movements
in EMDR work: changes in memory vividness and emotionality. Journal of
Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 45, 396-401.